نوشته :
تابان خواجه نصیری
چند سال پیش، بعد از یکی از مصاحبه هایم با یکی از خبرگزاری ها، تعدادی از دوستانم در خبرنامه‌ها طی تماس‌های تلفنی متعدد از من پرسيدند كه براي داشتن يك مصاحبه موفق با رسانه‌ها، چه نكاتي را بايد مدنظر داشته باشيم. فكر كردم كه اين سوال را در وبلاگ و نيز خبرنامه پاسخ دهم شايد پاسخي براي سوال شما نيز باشد و بتواند شما را هم در اين زمينه راهنمايي كند.
در آلمان، شرط اول براي شركت در مصاحبه با رسانه‌ها را برخورداري از اعتماد به نفس مي‌دانند و آنها اين موضوع را به افرادي كه مي‌دانند به زودي مورد توجه رسانه‌ها قرار مي‌گيرند مثل مديران شركتها يا حتي خوانندگان موسيقي‌هاي پاپ، هنرپيشه‌ها و نويسندگان و ... در دوره‌هايي آموزش مي‌دهند. وقتي رسانه‌اي از شما دعوت به شركت در مصاحبه‌اي مي‌كند ابتدا بايد خودتان را از هر لحاظ خصوصا از لحاظ روحي آماده كنيد. سوال‌هاي مختلفي ممكن است از شما پرسيده شود و شما بايد اين آمادگي را داشته باشيد كه بتوانيد اين سوالات را جوابي درست و منطقي بدهيد. بسياري از افراد (منابع) مطلع و آگاه، يا مشاهير و دانشمندان از اينكه مبادا از صحبت‌هايشان برداشتهايي اشتباه شود، يا روايات و نقل قول‌هايي نادرستي از ايشان در مطبوعات يا رسانه‌ها - مثلا در راديو و تلويزيون - منعكس شود از شركت در مصاحبه‌ها مي‌ترسند يا سر باز مي‌زنند، درصورتي كه با ايجاد يك آمادگي پيش از مصاحبه، اين ترس از بين مي‌رود و مي‌توانند از اين فرصت نهايت استفاده را ببرند. در اينجا سعي ميكنم برخي از نكات مهم را براي ايجاد اين آمادگي يادآوري كنم:
1- با ترس رو به رو شويد و پيش برويد و سعي كنيد اين را پيش خودتان بگوييد كه با اين مصاحبه آنها آمده‌اند به من فرصتي بدهند و من از اين فرصت به بهترين نحو استفاده خواهم كرد تا دانش و ديدگاههايم را به بهترين نحو منتقل كنم پس از اين فرصت استفاده ميكنم، اين اعتماد به نفس را دارم كه هدايت اين مصاحبه را از همين ابتدا به دست بگيريم پس ...
2- درخواست‌هاي رسانه‌ها براي شركت در مصاحبه را عاقلانه انتخاب مي‌كنيم. اين را بايد دقت كنيم كه چارچوب مصاحبه دقيقا در حيطه‌ي دانش و حرفه يا وظيفه‌ي ما قرار دارد يا نه. درخواست‌هاي خارج از حيطه دانش يا وظيفه را بسادگي مي‌توانيد رد كنيد، پوزش بخواهيد و صراحتا بگويد كه اين از حيطه دانش يا وظيفه‌ي شما خارج است. هيچ مشكلي پيش نمي‌ايد، بلكه اين اعتبار شما را در نزد آن رسانه و رسانه هاي ديگر وقتي چنين نقل قولي را از شما ببينند يا بشنوند و بخوانند بالاتر مي‌برد.
3- پيش از مصاحبه (با رسانه‌ها) از مصاحبه‌كننده بخواهيد كه دقيقا به شما بگويد كه در مورد چه موضوع يا موضوعاتي مي‌خواهد از شما بپرسد. اگر امكانش باشد، فرصتي بگيريد براي اينكه افكار خودتان را در آن زمينه متمركز كنيد. اينجاست كه مي‌توانيد تصميم بگيريد كه از چه سخن بگوييد و از چه چيزهايي يا چه كساني سخني به ميان نياوريد. مثلا مي‌توانيد به مصاحبه كننده بگوييد كه بسيار خوب، من الان بايد مطلبي را براي نيم ساعت ديگر آماده كنم و تحويل بدهم و سرم كمي شلوغ است، نيم ساعت ديگر با شما تماس مي‌گيرم و در خدمتتان هستم! دروغ هم نگفته‌ايد، شما بايد خودتان را براي مصاحبه‌اي كه نيم ساعت ديگر داريد آماده كنيد!
4- نكات كليدي و مهم داده‌هاي خود را در رابطه با موضوع مصاحبه آماده كنيد و آنها را با سوالاتي كه در طي مصاحبه احيانا از شما پرسيده مي‌شوند هماهنگ سازيد. مي‌توانيد اين مطالب را بنويسيد و كمي هم روي آنها تمرين كنيد، با صداي بلند بگوييد تا خودتان هم صدايتان را بشنويد. اين مي‌تواند مثل تهيه‌ي يك Outline باشد براي مصاحبه. اول نتايجح و يافته‌هايتان را بگوييد و بعد ان را همراه كنيد با مقدمه‌اي كوتاه و صحبت خودتان را با حمايت و ارائه اسناد و مدارك لازم يا دلايل يا آمارهاي به دست آمده تكميل كنيد.
5- به هنگام مصاحبه تا حد امكان، شمرده، واضح، مختصر و البته با كمي صداي بلندتر (اگر اين مصاحبه از پشت تلفن انجام مي‌شود) صحبت كنيد چون شايد بخواهند صدايتان را ضبط كنند. هر چقدر كه توضيحات خودتان را طولاني‌تر و پيچيده‌تر ارائه دهيد امكان اينكه مصاحبه‌كننده را به اشتباه بياندازيد بيشتر مي‌شود و او ممكن است مطالبي را جا به جا يا غلط متوجه شود و همين موجب ثبت و نشر نقل قول‌هاي اشتباهي در رسانه مي‌شود.
6- فرازها، عبارت‌ها يا جملاتي انتقالي يا براي تغيير حالت كه اصطلاحا به آن Transitional Phrases مي‌گويند را از قبل تهيه كنيد و براي خودتان بنويسيد. ممكن است از شما سوالاتي بكنند كه جواب آنها را در آن لحظه نمي‌دانيد يا اينكه توجيه علمي يا مثلا اجتماعي و اقتصادي و سياسي و غيره براي آن نداريد (: در اين مواقع صراحتا بگوييد كه اطلاعات زيادي مثلا در مورد اين موضوع در حال حاضر نداريد، مي‌توانيد در جايي كه از شما سوالي مي‌شود كه نمي‌دانيد از اين جملات استفاده كنيد و موضوع را به موضوع مهمتري از سوال سوق دهيد كه درباره آن اطلاعات خوبي داريد.
7- تا حد امكان در فضايي آرام و ساكت مصاحبه را انجام دهيد و اگر مي‌توانيد برخي مطالب اضافي و مود نياز را در دسترس داشته باشيد، مثلا متني از بيوگراي خودتان، يا فهرستي از مقالاتي كه نوشته‌ايد و يا مرتبط با موضوع، اخيرا خوانده‌ايد يا تاريخچه‌ي شركت و محصولاتي (كالا و خدمات) كه شركت‌تان در دهه اخير ارائه كرده است. - تهران، دوشنبه 11 مهر 84