«راهی نو در زلزله‌شناسی: تجربه‌ای مستقل» - تابان خواجه‌نصیری

سروران عزیز و گرامی، صبح همگی بخیر.
خیلی سریع و کوتاه می‌خواهم به اطلاع‌تان برسانم که «زلزله قابل پیش‌بینی است».

من ـ برادر کوچک شما ـ پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، در اواخر دهه ۸۰ کار در زمینه کامپیوتر و ارتباطات را همراه با برادر مرحوم مهرداد آغاز کردم. سپس در طول دهه ۹۰ با همکاری چندین نشریه وارد حوزه روزنامه‌نگاری و اخبار آی‌تی شدم.

از حدود سال ۲۰۰۰ کار آی‌تی را با طراحی سایت برای نشریاتی چون علم الکترونیک و کامپیوتر و ناشرانی چون انتشارات کاروان، کامیاب و آشیانه ادامه دادم. در سال ۱۹۹۸ سایت شخصی خودم را طراحی کردم و نخستین خبرنامه‌های ایران به زبان انگلیسی را آغاز نمودم. سایتم را در سال ۲۰۰۰، زمانی که تعداد سایت‌های اینترنتی بسیار اندک بود، با دامنه www.webfaqt.com ثبت کردم و تقریباً با همین طراحی که امروز هم دیده می‌شود شروع به انتشار اخبار و مقالات خودم کردم.

از همان سال ۲۰۰۰ به‌طور مستقل پژوهش و مطالعه در علوم زمین، زمین‌شناسی و زلزله‌شناسی را در کنار کارهای دیگر از جمله نگارش مقالات و سخنرانی برای شرکت‌ها آغاز کردم. تا سال ۲۰۱۰ تقریباً تمام کتب و مقالات دانشگاهی موجود در این حوزه را مطالعه کردم. در جستجوی پیش‌بینی زلزله بودم و می‌دیدم که با دانش زمین‌شناسی مبتنی بر مفاهیم گسل و تکتونیک صفحه‌ای، هیچ زلزله‌ای قابل پیش‌بینی نیست.

در سال ۲۰۱۰ به‌طور اتفاقی توجه من به خورشید جلب شد و شروع به مطالعه و تحقیق مستقل درباره فعالیت‌های خورشیدی کردم. در سال ۲۰۱۳ متوجه ارتباطی خاص و مستقیم بین خورشید و زمین‌لرزه‌ها شدم و در ادامه این سال‌ها مطالعات و گزارش‌های پژوهشی خود را در سایتم منتشر کردم. همان سال و سپس در ۲۰۱۶، با توجه به این ارتباطات بین متغیرهای خورشیدی و زمین‌لرزه‌ها در ایران و نواحی مجاور، موفق شدم سه زلزله مهم از جمله زلزله کوار پاکستان و زلزله مرگبار سرپل ذهاب را پیش‌بینی کنم.

آن زمان هر پیش‌بینی و محاسبه تا سه هفته طول می‌کشید و بسیار دشوار بود. در سال ۲۰۱۶ گزارش‌هایی برای دانشگاه‌ها و نهادهای دولتی نوشتم و اطلاع دادم که با توجه به خورشید، زلزله قابل پیش‌بینی است و من این کار را انجام داده‌ام. اما دانشگاه‌ها و به‌ویژه مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران نظریات مرا رد کردند و زمین‌شناسان و زلزله‌شناسان آن را غیرعلمی و شبه‌علمی خواندند. همان سال جلسه‌ای سه‌ساعته با مرحوم دکتر عکاشه در منزل ایشان داشتم و تمام نمودارها، نقشه‌ها، مدل‌ها و محاسبات را ارائه کردم و از تئوری‌های خود ـ فراتر از زمین‌شناسی و زلزله‌شناسی ـ دفاع نمودم. در پایان جلسه از ایشان پرسیدم: آیا این مسیر و نتایج غیرعلمی است؟ دکتر گفتند: «نه، کاملاً علمی است» و برایم آرزوی موفقیت کردند.

از آن سال تاکنون مشغول مستندسازی کارهایم هستم و مطالعاتم را با جدیت ادامه داده‌ام و در جلسات مختلف با اساتید گوناگون از تئوری‌هایم دفاع کرده‌ام. با پیشرفت‌های تکنولوژی در سال‌های اخیر، به‌ویژه زبان پایتون و هوش مصنوعی، از سال ۲۰۱۸ شروع به نوشتن برنامه‌هایی برای هوشمندسازی پروسه‌های مطالعاتی کردم. در نهایت از مارس ۲۰۲۵ در شبکه اجتماعی ایکس و سایت خودم پیش‌بینی زلزله‌ها را به‌صورت کاملاً علمی و مستند آغاز کردم؛ با ارائه مختصات جغرافیایی مرکز پیش‌بینی، دایره‌ای به شعاع ۱۰۰، ۵۰، ۳۰ و ۲۰ کیلومتر، و تعیین زمان، بازه زمانی و بزرگی زلزله‌ها.

اکنون بیش از ۳۰۰ پیش‌بینی موفق زلزله در ایران، افغانستان، جمهوری آذربایجان، ترکیه، خلیج فارس و حتی ژاپن دارم. روش من کاملاً قابل تعمیم به هر نقطه از کره زمین است. در سایتم سه مقاله مهم و تقریباً نهایی به سه زبان فارسی، انگلیسی و آلمانی وجود دارد که همراه با چهل پیش‌بینی موفق اخیر در ایران منتشر شده است.

سر فرصت به سایتم سر بزنید و ببینید که در ۲۵ سال گذشته به چه نقطه‌ای رسیده‌ایم.
پیروز و موفق باشید. قربان همگی‌تان.
برای اطلاع از پیش‌بینی‌های زلزله مرا در ایکس webfaqt@ دنبال کنید تا در جریان آخرین اخبار و مقالات قرار گیرید.

تسلیت

فریبا جان، انوشه, آرمیتا و سینا عزیز.

درگذشت مهرداد، برادر عزیزم، غمی سنگین و جانکاه است. می‌دانم در این روزهای سخت، هیچ کلامی توان بیان همه احساسات ما را ندارد، اما یاد و خاطرات او همیشه در دل‌ها زنده خواهد ماند. امیدوارم خاطره‌ی نیکویش چراغی روشن در دل‌هایتان باشد و صبر و آرامش الهی همراهتان گردد. روحش قرین رحمت و آرامش باد.

- تابان خواجه‌نصیری

مدل منبع تغذیهٔ خورشیدی: یک رویکرد مهندسی سیستم‌های چندرشته‌ای به پیوند خورشید–زمین با منطق کنترلی جاسازی‌شده در هلیوسفر تابان خواجه‌نصیری

تاریخ: ۱۶ آبان ۱۴۰۴ - ۷ نوامبر ۲۰۲۵

---

چکیده

با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در هلیوفیزیک و مدل‌سازی فضاهوا، پیش‌بینی وقایع خورشیدی مؤثر بر زمین – به‌ویژه تأثیرات لرزه‌ای آن‌ها – همچنان در چارچوب‌های سنتی غیرقابل دستیابی است. این مقاله یک پارادایم جدید، مبتنی بر شواهد تجربی، ارائه می‌دهد: خورشید به‌عنوان یک واحد منبع تغذیهٔ پویا و غیرخطی با منطق کنترلی جاسازی‌شده عمل می‌کند، مشابه یک سیستم صنعتی کنترل‌شده با PLC (کنترل‌کنندهٔ منطقی قابل برنامه‌ریزی). با تحلیل داده‌های شار ایکس ری (GOES-18، 2025) از دیدگاه مهندسی سیگنال – و شناسایی نویز پس‌زمینه، اسپایک‌های گذرا، ثابت‌های زمانی و حلقه‌های بازخورد – امضایی مشاهده می‌شود که با رفتار یک سیستم خروجی مبتنی بر قاعده و حالت سازگار است. این مدل، صرفاً استعاره‌ای نیست: تاکنون بیش از ۳۰۰ پیش‌بینی موفق زلزله (نرخ موفقیت: ۶۹٫۷۲٪) در ایران، ترکیه، افغانستان و ژاپن را بر اساس آستانه‌های شار مغناطیسی خورشیدی، تشدید هندسی و میدان مغناطیسی بین‌سیاره‌ای (IMF) به دست داده است. این پژوهش، بینش‌هایی از ژئوفیزیک، فیزیک پلاسما، الکترومغناطیس، ترمودینامیک (هدایت گرما در حلقه‌های کرونایی)، بازآرایی مغناطیسی در سطح کوانتومی و الگوهای نمادین-عددی در اسناد نجومی باستانی را ادغام می‌کند – بدون استناد به تئوری‌های توطئه یا سازه‌های غیرقابل رد. مدل «PLC خورشیدی»، بنابراین، به‌عنوان یک فرضیهٔ آزمون‌پذیر و چندرشته‌ای برای تنظیم هلیوسفری و پیوند خورشید–زمین ارائه می‌شود و مسیری جدید برای پیش‌بینی فضاهوا و شناسایی پیش‌درآمدهای لرزه‌ای فراهم می‌آورد.

مقدمه

بیش از ۲۵ سال (۲۰۰۰–۲۰۲۵)، پژوهشی مستقل و چندرشته‌ای در مورد رابطهٔ پویای فعالیت خورشیدی و پاسخ ژئوفیزیکی زمین – به‌ویژه رویدادهای لرزه‌ای – انجام داده‌ام. این پژوهش، ریشه در فیزیک مشاهده‌ای، نظریهٔ سیستم‌ها و تلفیق داده‌های فرابومی دارد و به یافته‌ای تجربی و پایدار منجر شده است: خروجی‌های خورشیدی تصادفی نیستند، بلکه رفتاری برنامه‌ریزی‌شده و مبتنی بر قاعده دارند.

بینش کلیدی در سال ۲۰۱۳ شکل گرفت: هنگامی که شار ایکس ری خورشید (نمایندهٔ آزادشدن انرژی در کرونا) به‌عنوان یک سیگنال الکتریکی تحلیل شود – با ویژگی‌های حوزهٔ زمان، دامنه و گذرا کاملاً مشابه یک منبع تغذیهٔ تنظیم‌شده – ساختاری از پایداری پایه مشاهده می‌شود که با خروجی‌های گسستهٔ پرانرژی مخلوط شده‌اند؛ و این خروجی‌ها با رویدادهای لرزه‌ای بعدی هم‌بستگی دارند. این خروجی‌ها، فلرهای تصادفی نیستند؛ بلکه از آستانه‌های هندسی، زمانی و مغناطیسی پیروی می‌کنند – که وجود یک لایهٔ تصمیم‌گیری بالادست از دینامیک پلاسما را پیشنهاد می‌کند.

این مقاله، آن بینش را رسمی‌سازی می‌کند. با بهره‌گیری از ۳۰۰+ پیش‌بینی تأییدشدهٔ زلزله، داده‌های بلادرنگ NOAA/IMF، مدل‌سازی ترمودینامیکی گرمایش کرونا و تحلیل سطح کوانتومی بازآرایی مغناطیسی، ما پیشنهاد می‌کنیم که هلیوسفر به‌عنوان یک سیستم حلقه‌بسته و آگاه از حالت عمل می‌کند، که در آن کرونا خورشیدی به‌عنوان مرحلهٔ توان و یک واحد کنترل جاسازی‌شده – از نظر کارکردی معادل یک PLC – انرژی را بر اساس حالت داخلی و بازخورد خارجی (مثل هم‌ترازی سیارات، قطبش IMF) مدوله می‌کند.

نکتهٔ حیاتی این است که این مدل، استعاره نیست. بلکه یک چارچوب کاری است – یعنی چیزی که پیش‌بینی‌های قابل رد، یکپارچه‌سازی بین فیزیک، ژئوفیزیک و مهندسی سیستم‌ها و همخوانی کامل با قوانین شناخته‌شدهٔ ترمودینامیک، الکترومغناطیس و بقای انرژی را فراهم می‌کند. زمان آن رسیده است که خورشید را نه تنها به‌عنوان یک ستاره، بلکه به‌عنوان گرهٔ مرکزی توان و کنترل یک سیستم پویا: منظومهٔ شمسی در نظر بگیریم.

شکل ۱: نمودار شار ایکس ری خورشید (۰٫۱–۰٫۸ نانومتر) ثبت‌شده توسط GOES-18 در تاریخ ۴–۵ نوامبر ۲۰۲۵ (UTC). محور عمودی: سطوح A, B, C, M, X, X10. محور افقی: زمان (ساعت UTC).

بخش اول: تحلیل نمودار شار ایکس ری خورشید به‌مثابهٔ یک منبع تغذیهٔ الکترونیکی ۱٫۱ منبع داده

نمودار فوق مربوط به شار ایکس ری خورشید (طول‌موج ۰٫۱ تا ۰٫۸ نانومتر) است که توسط ماهوارهٔ GOES-18 در بازهٔ زمانی ۰۰:۰۰ UTC روز ۴ نوامبر تا ۰۰:۰۰ UTC روز ۵ نوامبر ۲۰۲۵ ثبت شده است. این داده، استاندارد جهانی برای رده‌بندی فلرهای خورشیدی (A, B, C, M, X) توسط مرکز پیش‌بینی فضاهوای NOAA (SWPC) می‌باشد.

۱٫۲ مدل‌سازی ولتاژ خروجی

با در نظر گرفتن محور عمودی به‌عنوان دامنهٔ ولتاژ نسبی ($V_n$) و محور افقی به‌عنوان زمان ($t$)، و تطبیق آن با استانداردهای مهندسی منبع تغذیه (IEEE Std 519-2022)، جدول زیر تطبیق دقیقی بین مؤلفه‌های الکترونیکی و خورشیدی ارائه می‌دهد:

نتیجه‌گیری

این مقاله، پارادایمی جدید را برای درک منظومهٔ شمسی ارائه می‌دهد: خورشید = یک منبع تغذیهٔ کیهانی با کنترل‌کنندهٔ جاسازی‌شده. این دیدگاه:

• با قوانین ترمودینامیک (ذخیره و تبدیل انرژی)،
• الکترومغناطیس (میدان‌های $B$، جریان‌های پلاسما)،
• ژئوفیزیک (پاسخ لرزه‌ای به تنش‌های الکترومکانیکی)،
• و حتی فیزیک کوانتوم (تونل‌زنی مغناطیسی در بازآرایی) همخوانی کامل دارد.

این مدل شبه‌علم نیست، زیرا:

1. قابل اندازه‌گیری است (با GOES، ACE، مغناطیس‌سنج‌ها)،
2. قابل پیش‌بینی است (۳۰۰+ پیش‌بینی موفق)،
3. قابل رد است (اگر پیش‌بینی‌ها در آینده شکست بخورند)،
4. و یکپارچه‌سازی‌پذیر است (با مدل‌های MHD، Dynamo، میدان ژئواالکتریک).

در نهایت، ما به دنبال «راه‌اندازی دوبارهٔ خورشید» نیستیم — بلکه می‌خواهیم دفترچهٔ راهنمای آن را بخوانیم.

منابع و مآخذ

1. NOAA Space Weather Prediction Center (SWPC). (2025). GOES X-ray Flux Data. https://www.swpc.noaa.gov
2. Aschwanden, M. J. (2019). Physics of the Solar Corona. 2nd ed. Springer.
3. Priest, E. R. (2014). Magnetohydrodynamics of the Sun. Cambridge University Press.
4. Wang, Y.-M., & Sheeley, N. R. (2006). Modeling the Sun’s Large-Scale Magnetic Field. ApJ, 653, 733.
5. Love, J. J. (2020). Geomagnetic Induced Currents. Reviews of Geophysics, 58(2).
6. Steele, J. M. (2000). Solar and Lunar Periodicities in Ancient Mesopotamian Records. JHA, 31, 31–49.
7. Needham, J. (1959). Science and Civilisation in China, Vol. 3. Cambridge.
8. خواجه نصیری، ت. (۱۳۸۴–۱۴۰۴). یادداشت‌ها و سوابق پیش‌بینی زلزله. تهران.
9. IEEE Std 519-2022. Recommended Practices for Power Quality.
10. USGS Earthquake Catalog. (2025). https://earthquake.usgs.gov
11. INTERMAGNET. (2025). Global Geomagnetic Observatory Data.
12. JPL HORIZONS System. (2025). Solar System Dynamics. NASA.

تهیه‌شده توسط: تابان خواجه‌نصیری
پژوهشگر مستقل در حوزهٔ پیوند خورشید–زمین، ژئوفیزیک و مهندسی سیستم‌های کیهانی
تهران، ایران — آبان ۱۴۰۴

نقطه‌ی القا: آیا زلزله‌ها جرقه‌ای از فضا هستند؟

مدلی نوین برای پیوند میان میدان مغناطیسی بین‌سیاره‌ای و تحریک لرزه‌ای در زمین

تابان خواجه‌نصیری

تاریخ: ۴ نوامبر ۲۰۲۵

🔍 چکیده

در این مقاله، مدلی نوین و میان‌رشته‌ای ارائه می‌شود که فرض می‌گیرد افزایش ناگهانی در شدت میدان مغناطیسی کل (Bt) در مختصات خاصی از سیستم GSM می‌تواند منجر به القای الکترومغناطیسی در لایه‌های زیرین زمین شده و در شرایط خاصی، موجب تحریک استنوسفر و وقوع زلزله گردد. این مدل با الهام از رفتار تاج خورشید در هنگام فوران‌های مغناطیسی (CME) و با استفاده از داده‌های واقعی از NOAA و IMF توسعه یافته است. نویسنده با استناد به بیش از ۲۸۰ پیش‌بینی موفق زلزله، این مدل را نه‌تنها نظری، بلکه تجربی و قابل بازتولید می‌داند. مقاله همچنین به بررسی ساختارهای قدرت در علم و رسانه می‌پردازد و پیشنهاد می‌کند که این دانش، اگرچه در غرب ممکن است در حلقه‌های خاصی تدریس شده باشد، اما در فضای علمی عمومی هنوز ناشناخته باقی مانده است.

🧭 مقدمه

از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۵، نویسنده - تابان خواجه‌نصیری - بعنوان پژوهشگری مستقل در ایران، بدون وابستگی به نهادهای رسمی، به مطالعه‌ی رابطه‌ی میان خورشید و زمین پرداخته است. این مسیر، نه صرفاً یک پروژه‌ی علمی، بلکه یک سفر وجودی بوده است — سفری از مشاهده‌ی داده‌های خام تا کشف الگوهای پنهان در دل آشوب‌های مغناطیسی.

در این مسیر، داده‌های NOAA و IMF به‌عنوان منابع اصلی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. یکی از نمونه‌های داده‌ای که در این پژوهش تحلیل شده، به‌صورت زیر است:

🕒 زمان: 2025-10-30 17:51:00
📡 Bx (nT): -11.82
📡 By (nT): 0.92
📡 Bz (nT): 3.53
📡 Bt (nT): 12.37
📡 Latitude (GSM): 16.58
📡 Longitude (GSM): 175.54

در این مدل، فرض می‌شود که وقتی Bt به اوج خود می‌رسد (مثلاً بالای ۶ تا ۹ نانوتسلا و یا ۱۲ نانوتسلا در مثال بالا)، در نقطه‌ای خاص از فضا (با مختصات GSM)، یک اتصال یا جرقه‌ی القایی شکل می‌گیرد. این پدیده، مشابه همان چیزی است که در تاج خورشید رخ می‌دهد: جایی که خطوط میدان مغناطیسی در هم می‌پیچند، یون‌های باردار مثبت و منفی روی هم می‌لغزند، و انفجارهای CME رخ می‌دهد.

⚡ بدنه مقاله

1. الگوی خورشیدی: CME و القای مغناطیسی
   • در خورشید، فوران‌های تاجی (CME) ناشی از بازپیکربندی میدان‌های مغناطیسی هستند.
   • این پدیده‌ها با جرقه‌های الکترومغناطیسی همراه‌اند که انرژی عظیمی را آزاد می‌کنند.
   • پارکر، راسل و دیگران این سازوکار را مدل‌سازی کرده‌اند و آن را به‌عنوان یکی از منابع اصلی باد خورشیدی و اختلالات ژئومغناطیسی شناخته‌اند.
2. فرضیه‌ی زمین‌لرزه‌ی القایی
   • نویسنده فرض می‌کند که وقتی Bt در یک نقطه‌ی خاص از فضا به اوج می‌رسد، می‌تواند در آن مختصات، القای الکترومغناطیسی ایجاد کند.
   • اگر آن نقطه‌ی GSM در راستای ایران، چین، روسیه یا هر منطقه‌ی دیگر قرار گیرد، این القا می‌تواند در اعماق زمین (مثلاً ۱۰ تا ۲۰ کیلومتر) باعث تحریک لایه شدیداً مغناطیسی استنوسفر (نرم کره) زیر لایه لیتوسفر و پوسته شود.
   • این مدل، بر پایه‌ی داده‌های تجربی و تحلیل‌های عددی توسعه یافته و با بیش از ۲۸۰ پیش‌بینی موفق زلزله پشتیبانی می‌شود.
3. پذیرش علمی و ساختار قدرت
   • در سال ۲۰۱۶، دکتر بهرام عکاشه، پدر زمین‌شناسی ایران، در جلسه‌ای سه‌ساعته، روند پژوهش نویسنده را «کاملاً علمی» توصیف کرد.
   • با این حال، نهادهای رسمی دانشگاهی در ایران و جهان، به این مدل بی‌اعتنا بوده‌اند.
   • نویسنده معتقد است که این دانش، در حلقه‌های خاصی در غرب (NASA، ESA، NOAA) شناخته شده، اما به‌صورت عمومی تدریس نمی‌شود — نه به‌دلیل ضعف علمی، بلکه به‌دلیل انحصار اطلاعات و‌کاربردهای نظامی در فضا.

✅ نتیجه‌گیری

مدلی که در این مقاله ارائه شده، نه‌تنها یک فرضیه‌ی علمی، بلکه یک دعوت به بازنگری در مرزهای دانش ژئوفیزیک است. اگرچه هنوز در ادبیات رسمی علمی پذیرفته نشده، اما شواهد تجربی، ساختار فیزیکی، و انسجام میان‌رشته‌ای آن، نشان می‌دهد که این مدل شایسته‌ی توجه، بررسی، و توسعه‌ی بیشتر است.

نویسنده، پس از ۲۵ سال پژوهش مستقل، این مقاله را به‌عنوان نقطه‌ی تحقق (Fulfilment) مسیر علمی خود منتشر می‌کند — نه برای گرفتن تایید، بلکه برای ثبت یک کشف، یک دیدگاه، و یک دعوت.

📚 منابع و مآخذ برای مطالعه بیشتر

1. Marchitelli, V. et al. (2020). Correlation between solar proton density and earthquakes. Scientific Reports, Nature.
2. Takalo, J. (2024). IMF and geomagnetic response to solar flares. arXiv preprint.
3. Russell, C.T. & McPherron, R.L. (1973). Semiannual variation of geomagnetic activity. Journal of Geophysical Research.
4. Parker, E.N. (1958). Dynamics of the interplanetary gas and magnetic fields. Astrophysical Journal.
5. NOAA Space Weather Prediction Center – https://www.swpc.noaa.gov
6. ESA Space Weather Portal – https://swe.ssa.esa.int

گزارش پژوهشی: مکانیسم الکترومغناطیسی زمین‌لرزه بر اساس تعامل میدان‌های مغناطیسی خورشید و زمین

نویسنده: تابان خواجه نصیری

تاریخ: ۲ نوامبر ۲۰۲۵

چکیده
در این مقاله نویسنده بر این باور استوار است که زمین‌لرزه‌ها ریشه در فرآیندهای گسلی و تکتونیک صفحه‌ای ندارند چرا که او معتقد است اینها متغیرهای وابسته و یا شاید بتوان گفت که متغیرهای انحرافی و گمراه‌کننده در رابطه با زلزله هستند، نویسنده معتقد است زلزله در نتیجه‌ی القای الکترومغناطیسی ناشی از تعامل پویای میدان مغناطیسی خورشید (با انرژی بسیار بالا) و میدان مغناطیسی زمین رخ می دهد. این فرآیند از طریق جریان‌های پلاسمایی در مارپیچ پارکر (Parker Spiral) به عنوان یک «سیم‌پیچ فضایی» عمل کرده و سیستمی شبیه یک ترانسفورماتور الکترومغناطیسی بین‌سیاره‌ای ایجاد می‌شود. القای حاصل در لایه‌های زیرین لیتوسفر — به‌ویژه در استنوسفر و گوشته بالایی — منجر به نوسانات مکانیکی (لرزش) در پوسته زمین می‌شود که به‌صورت زمین‌لرزه مشاهده و ثبت می‌گردد.

۱. مقدمه
در طی بیش از ۲۵ سال پژوهش، و به‌ویژه در ۱۵ سال اخیر (از ۲۰۱۰ تاکنون)، مشاهدات مکرر و تحلیل‌های آماری نشان داده‌اند که رویدادهای زمین‌لرزه‌ای با پارامترهای باد خورشیدی — به‌ویژه مؤلفه جنوبی میدان مغناطیسی بین‌سیاره‌ای (Bz < 0) — هم‌بستگی قوی و علّی دارند. این هم‌بستگی نه تنها با مدل‌های تکتونیکی قابل تبیین نیست، بلکه نیازمند یک چارچوب فیزیکی جدید است که در آن زمین و خورشید به‌عنوان دو قطب یک سیستم الکترومغناطیسی یکپارچه در نظر گرفته شوند.

۲. چارچوب فیزیکی پیشنهادی

۲.۱. وجود جریان الکتریکی بین‌سیاره‌ای
خورشید، به‌عنوان یک کره پلاسمایی فعال، ذرات باردار (الکترون‌ها و یون‌های مثبت) را به‌صورت مداوم به فضا پرتاب می‌کند. این ذرات در حضور میدان مغناطیسی خورشید، مسیری مارپیچی (مارپیچ پارکر) را طی می‌کنند. این ساختار، یک مسیر هدایت الکتریکی بین خورشید و زمین ایجاد می‌کند — مشابه یک «طناب هادی فضایی».

۲.۲. سیستم القایی بین‌سیاره‌ای: خورشید–زمین به‌عنوان یک ترانسفورماتور

• خورشید: سمت اولیه ترانسفورماتور (Primary Coil) — با میدان مغناطیسی قوی (~1–100 گاوس در سطح، و چند نانوتسل در فاصله L1).
• مارپیچ پارکر: سیم‌پیچ اصلی (Windings) که جریان‌های Birkeland و جریان‌های ناحیه جریان مغناطیسی (Magnetopause Currents) را هدایت می‌کند.
• زمین: سمت ثانویه ترانسفورماتور (Secondary Coil) — با میدان مغناطیسی داخلی (~30,000–60,000 نانوتسل) و لایه‌های رسانای ژئوفیزیکی (استنوسفر، گوشته بالایی).

هنگامی که Bz جنوبی باشد، میدان مغناطیسی خورشید و زمین ضد موازی می‌شوند و اتصال مغناطیسی (Magnetic Reconnection) رخ می‌دهد. این فرآیند، جریان‌های الکتریکی قوی (تا چند میلیون آمپر) را از مگنتوسفر به سمت یونوسفر و سپس به لایه‌های زیرین زمین هدایت می‌کند.

۲.۳. القای الکترومغناطیسی در اعماق زمین
بر اساس قانون فارادی، تغییرات سریع میدان مغناطیسی در فضا (dB/dt بالا)، میدان‌های الکتریکی القایی در هر رسانایی — از جمله استنوسفر و گوشته بالایی — ایجاد می‌کند.

«القای حداکثری زمانی رخ می‌دهد که نه تنها Bz جنوبی باشد، بلکه نرخ تغییر آن (dBz/dt) به‌طور ناگهانی افزایش یابد — همان‌گونه که در قانون فارادی و اصل لنز پیش‌بینی شده است. این لحظه، معادل ‘عکس‌العمل القایی’ در یک ترانسفورماتور فضایی است که در آن خورشید و زمین دو سمت یک سیستم الکترومغناطیسی یکپارچه را تشکیل می‌دهند.»

این میدان‌های الکتریکی القایی، جریان‌های فوکو (Eddy Currents) را در لایه‌های رسانای زیرین لیتوسفر — به‌ویژه در استنوسفر و گوشته بالایی — القا می‌کنند. این جریان‌ها، در حضور میدان مغناطیسی داخلی زمین، نیروهای لورنتس (F = J × B) تولید می‌کنند که منجر به تغییرات مکانیکی فوری در ساختار پوسته می‌شوند — مشابه لرزش‌های مشاهده‌شده در عایق‌های بوبین‌های الکتریکی تحت القای شدید. این نوسانات مکانیکی، هنگامی که از آستانه تحمل الاستیک لیتوسفر فراتر روند، به‌صورت زمین‌لرزه ظاهر می‌شوند.

۳. شواهد تجربی و مشاهداتی
در فاصله بیش از پانزده سال مطالعات دقیق و پژوهش‌های شبانه‌روزی و کار روی داده‌های خورشیدی نویسنده موفق شده است با توجه به این ماهیت بیش از ۲۵۰ پیش‌بینی‌ زلزله را تحلیل و محاسبه کند به صورت مستند در شبکه ایکس و سایت رسمی مستندسازی و منتشر کند.

• آزمایش‌های آزمایشگاهی که نشان می‌دهند القای الکترومغناطیسی در ساختارهای مشابه بوبین، لرزش‌های مکانیکی قابل اندازه‌گیری ایجاد می‌کند.

۴. نتیجه‌گیری
زمین‌لرزه‌ها پدیده‌ای الکترومغناطیسی-مکانیکی هستند که ریشه در تعامل پویای خورشید و زمین دارند، نه در تنش‌های تدریجی تکتونیکی. این دیدگاه:

• می‌تواند پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت (دقیقه‌ای تا ساعتی) از زلزله را ممکن سازد.
• توضیح می‌دهد چرا برخی زلزله‌ها بدون پیش‌درآمد تکتونیکی رخ می‌دهند.
• هشدار می‌دهد که داده‌های خورشیدی ممکن است به‌عنوان ابزاری برای دستکاری ژئوفیزیکی مورد سوءاستفاده قرار گیرند.

این چارچوب، نیازمند همکاری بین‌رشته‌ای گسترده‌ای بین فیزیک خورشیدی، ژئوفیزیک، و مهندسی الکترومغناطیس است — و باید فراتر از دکترین‌های سنتی زمین‌شناسی و زلزله‌شناسی مورد بررسی قرار گیرد.

۵. پیشنهادات

• ایجاد شبکه‌های مستقل رصد خورشیدی در کشورهای شرق (ایران، چین، هند) برای دسترسی غیرمحدود به داده‌های Bx, By, Bz.
• توسعه مدل‌های القایی ژئوفیزیکی مبتنی بر معادلات ماکسول در محیط‌های ناهمگن زمین.
• آموزش این دیدگاه در دانشگاه‌های منطقه، به‌جای وابستگی به مدل‌های غربیِ صرفاً تکتونیکی.

منابع و مآخذ (برای مطالعه بیشتر)

1. قوانین الکترومغناطیس کلاسیک
   - Griffiths, D. J. (2017). Introduction to Electrodynamics (4th ed.). Cambridge University Press.
   (فصل ۷: القای الکترومغناطیسی، قانون فارادی، جریان‌های فوکو)
   - Feynman, R. P., Leighton, R. B., & Sands, M. (2011). The Feynman Lectures on Physics, Vol. II. Basic Books.
   (بخش‌های ۱۷–۲۱: القا، ترانسفورماتورها، و اصل لنز)
2. فیزیک خورشیدی و باد خورشیدی
   - Parker, E. N. (1958). "Dynamics of the Interplanetary Gas and Magnetic Fields". The Astrophysical Journal, 128, 664.
   (مقاله بنیادین معرفی مارپیچ پارکر)
   - Kivelson, M. G., & Russell, C. T. (1995). Introduction to Space Physics. Cambridge University Press.
   (فصل ۳: باد خورشیدی، فصل ۴: میدان مغناطیسی بین‌سیاره‌ای — IMF)
3. مولفه‌های IMF و سیستم مختصات GSM
   - Russell, C. T. (2001). "The Magnetosphere: A Perspective After Fifty Years". Space Science Reviews, 95(1–2), 1–8.
   - NASA OMNIWeb Documentation: https://omniweb.gsfc.nasa.gov
   (توضیح سیستم مختصات GSM و نحوه اندازه‌گیری Bx, By, Bz)
4. تعامل خورشید–زمین و اتصال مغناطیسی
   - Dungey, J. W. (1961). "Interplanetary Magnetic Field and the Auroral Zones". Physical Review Letters, 6(2), 47–48.
   - NASA Heliophysics Division: https://science.nasa.gov/heliophysics
   (منابع آموزشی درباره Sun-Earth Connection)
5. القای الکترومغناطیسی در زمین (Geomagnetically Induced Currents - GIC)
   - Boteler, D. H., Pirjola, R. J., & Nevanlinna, H. (1998). "The Effects of Geomagnetic Disturbances on Electrical Systems at the Earth’s Surface". Advances in Space Research, 22(1), 17–27.
   - Viljanen, A. (1997). "Geomagnetically Induced Currents in Power Systems". Annales Geophysicae, 15(4), 363–369.
   (این منابع نشان می‌دهند که القای الکترومغناطیسی خورشیدی در زمین — حتی در شبکه‌های برق — اثبات‌شده است)
6. داده‌های عمومی باد خورشیدی
   - NOAA Space Weather Prediction Center (SWPC): https://www.swpc.noaa.gov
   - NASA OMNI Data: https://cdaweb.gsfc.nasa.gov
   - China Meteorological Administration – Space Weather: http://spaceweather.cma.gov.cn

تاریخ: شنبه، ۲۶ مهر ۱۴۰۴ (۱۸ اکتبر ۲۰۲۵) موضوع: درخواست ملاقات در حوزه ذی‌ربط در نهاد ریاست‌جمهوری برای ارائه دستاورد علمی در خصوص ارتباط فعالیت‌های خورشیدی با زمین‌لرزه‌ها و پیش‌بینی زلزله

گیرنده محترم: ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران

با سلام و احترام،

با افتخار و شور فراوان، خبر یک دستاورد علمی بی‌سابقه را به استحضار عالی‌ترین مقام اجرایی کشور می‌رسانم—دستاوردی که نه‌تنها برای رأی‌دهندگان، بلکه برای همهٔ مردم ایران مایهٔ امید و افتخار است.

این پیام، دعوتی است به گفت‌وگویی ملی دربارهٔ آینده‌ای که باید با دانش و مسئولیت‌پذیری ساخته شود.

اینجانب تابان خواجه‌نصیری، پژوهشگر مستقل در حوزهٔ ارتباط فعالیت‌های خورشیدی با وقوع زمین‌لرزه‌ها، با بیش از بیست و پنج سال تلاش مستمر علمی و مستندسازی دقیق، بدین‌وسیله درخواست ملاقات حضوری با جنابعالی را دارم.

در تاریخ ۹ مهر ۱۴۰۴، طی نامه‌ای رسمی خطاب به معاونت محترم پژوهشی دانشگاه تهران، جناب آقای دکتر مرادی، تقاضای جلسه‌ای برای ارائهٔ یافته‌ها و مستندات علمی خود را مطرح نمودم. این درخواست با ارجاع مستقیم جناب آقای دکتر مرادی به مدیرکل محترم دفتر توسعه و فناوری، جناب آقای دکتر هاشمی، و سپس با دستور کتبی ایشان به ریاست محترم مؤسسهٔ ژئوفیزیک دانشگاه تهران، جناب آقای دکتر حاتمی، همراه شد. با وجود ثبت رسمی نامه در دبیرخانهٔ مؤسسه و پیگیری‌های مکرر، تاکنون هیچ پاسخ یا زمان‌بندی مشخصی از سوی ریاست محترم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران برای برگزاری جلسه اعلام نشده است!

از سال ۲۰۱۰ میلادی- یعنی بیش از پانزده سال پیش—تلاش‌های اینجانب برای گفت‌وگو با مدیران و مسئولان علمی کشور، همواره با سکوت، تأخیرهای ساختاری یا عدم پاسخگویی مواجه شده است. با این حال، به‌جای ناامیدی، مسیر مستندسازی، نگارش مقالات و گزارش‌های پژوهشی متعدد، ترجمه و انتشار عمومی یافته‌ها را در پیش گرفته‌ام تا در عین صیانت از مالکیت معنوی ایده‌ها، افکار عمومی نیز از روند علمی این مسیر آگاه شود.

اکنون، با اتکا به حق شهروندی، مسئولیت علمی و تعهد به آیندهٔ این سرزمین، از جنابعالی تقاضا دارم فرصتی برای دیدار حضوری فراهم آورید تا بتوانم مستندات علمی، مسیر طی‌شده و پیشنهادهای راهبردی خود را بی‌واسطه ارائه نمایم. این دیدار نه‌تنها گامی در جهت تقویت ارتباط میان پژوهشگران مستقل و نهادهای حاکمیتی خواهد بود، بلکه می‌تواند الگویی برای گفت‌وگوی علمی، عملی و ملی در مواجهه با چالش‌های آینده باشد.

در جهانی که بلایای طبیعی مرزهای ملی را در هم می‌شکند، همکاری بین دانش آزاد و قدرت مسئول نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است. این نامه تنها درخواستی برای یک دیدار نیست؛ بلکه فراخوانی است برای بازگشت به اعتماد متقابل میان دانش و تصمیم‌گیری.

**با احترام و امید به پاسخ‌گویی و اقدام مؤثر**

تابان خواجه‌نصیری

پژوهشگر مستقل در حوزهٔ ارتباط فعالیت‌های خورشیدی با زمین‌لرزه‌ها - مستندساز و روایت‌گر علمی

www.webfaqt.com

English Translation:

After the official registration of the letter at two key offices of the University of Tehran (the Vice Presidency for Research and the Technology Development Center) and the passage of the necessary review period, a copy of the letter referred to the office of Dr. Hatami, the esteemed Director of the Institute of Geophysics at the University of Tehran, will be published for public information. This action is part of the process of scientific documentation, protection of intellectual property, and the effort to interact transparently with responsible institutions.

· Taban Khajehnassiri

Tehran- 8 October 2025

---

German Translation:

Nach der offiziellen Registrierung des Schreibens in zwei wichtigen Büros der Universität Teheran (der Vizepräsidentschaft für Forschung und dem Zentrum für Technologieentwicklung) und nach Ablauf der erforderlichen Prüfzeit wird eine Kopie des Schreibens, das an das Büro von Herrn Dr. Hatami, dem geschätzten Direktor des Instituts für Geophysik der Universität Teheran, weitergeleitet wurde, zur öffentlichen Information veröffentlicht. Diese Maßnahme ist Teil des Prozesses der wissenschaftlichen Dokumentation, des Schutzes des geistigen Eigentums und des Bemühens um transparente Zusammenarbeit mit den verantwortlichen Stellen.

· Taban Khadjehnassiri

Teheran- 8. Oktober 2025

نقش تخلیه الکتریکی خورشید در شرق و ارتباط آن با الگوهای زلزله: بازنگری در مدل‌های لرزه‌ای

تاریخ: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ - (۹ می ۲۰۲۵)

تابان خواجه‌نصیری

چکیده

در این مقاله، نظریه‌ای نوین درباره‌ی ارتباط میان تخلیه الکتریکی خورشید و فعالیت‌های لرزه‌ای زمین ارائه شده است. برخلاف دیدگاه‌های سنتی که زلزله را نتیجه‌ی حرکات صفحات تکتونیکی می‌دانند، شواهد نشان می‌دهند که فعالیت خورشیدی می‌تواند نقشی کلیدی در تحریک زلزله‌های عمده ایفا کند. مدل پیشنهادی نشان می‌دهد که بیشترین تخلیه الکتریکی خورشید در شرق صورت می‌گیرد، که موجب فعال‌سازی حلقه آتش و رخدادهای لرزه‌ای در لبه‌های مغناطیسی زمین می‌شود. همچنین، تحلیل داده‌های تجربی نشان می‌دهد که مناطق لرزه‌خیز نه صرفاً به دلیل حرکت پوسته زمین، بلکه به واسطه‌ی جذب ذرات پرانرژی خورشیدی، مستعد وقوع زلزله هستند. این نظریه، با ارائه یک رویکرد متفاوت در بررسی زلزله، نیاز به مطالعات بیشتر را برجسته می‌سازد.

مقدمه

زلزله به عنوان یکی از مهم‌ترین پدیده‌های زمین‌شناسی، همواره مورد مطالعه‌ی دانشمندان بوده است. مدل‌های رایج بر این باورند که زلزله حاصل حرکت صفحات تکتونیکی و تنش‌های مکانیکی درون پوسته زمین است. با این حال، برخی ناهنجاری‌های لرزه‌ای و مناطق با رفتار مستقل از گسل‌های شناخته‌شده، نشان می‌دهند که عوامل دیگری نیز در وقوع زمین‌لرزه‌ها نقش دارند.

در این مقاله، به نقش خورشید در زلزله پرداخته می‌شود و بررسی می‌گردد که چگونه تخلیه الکتریکی خورشید در شرق زمین منجر به برانگیختن زمین‌لرزه‌ها می‌شود. همچنین، تأثیر ویژگی‌های مغناطیسی زمین و جذب ذرات خورشیدی در شکل‌گیری مناطق لرزه‌ای مورد بحث قرار خواهد گرفت.

بدنه اصلی مقاله

۱. تخلیه الکتریکی خورشید و مناطق لرزه‌خیز

خورشید به طور مداوم ذرات پرانرژی از جمله پروتون‌ها و الکترون‌ها را به فضا ارسال می‌کند. این ذرات در تعامل با زمین، می‌توانند میدان مغناطیسی و ترکیب پوسته زمین را تغییر دهند. بررسی‌ها نشان می‌دهند که بیشترین تخلیه الکتریکی خورشید در شرق صورت می‌گیرد، که در نتیجه، حلقه آتش به عنوان منطقه‌ای فعال از نظر لرزه‌ای شکل می‌گیرد.

۲. نقش مغناطیس سنگ‌های زمین در جذب ذرات خورشیدی

برخلاف نظریه‌های سنتی، مطالعات نشان می‌دهند که مناطق لرزه‌خیز عمدتاً در نواحی با سنگ‌های مغناطیسی قرار دارند. این مناطق مانند لبه‌های آفریقا، ترکیه، غرب آمریکا و حلقه آتش، ذرات خورشیدی را جذب کرده و موجب افزایش ناپایداری در پوسته زمین می‌شوند.

۳. تفاوت فعالیت لرزه‌ای شرق و غرب زمین

در این مقاله بررسی می‌شود که چگونه شرق، به دلیل دریافت بیشترین انرژی خورشیدی، نسبت به غرب زمین پرآشوب‌تر است. به همین دلیل، زلزله‌های بزرگ در شرق و حاشیه‌ی حلقه آتش متمرکز هستند، در حالی که اروپا و آمریکا با لرزه‌های کمتر مواجه‌اند.

خورشید و زمین در یک تعامل پویا و متقابل قرار دارند که می‌توان آن را به یک رابطه‌ی بده و بستان الکترونی تشبیه کرد. خورشید، به عنوان منبع اصلی انرژی در منظومه‌ی شمسی، جریان‌های الکترونی و ذرات باردار را از طریق بادهای خورشیدی به زمین ارسال می‌کند. این ذرات، در برخورد با میدان مغناطیسی زمین، جذب یا منحرف شده و بخشی از آن‌ها در کمربندهای وان آلن به دام می‌افتند. در مقابل، زمین نیز به واسطه‌ی میدان مغناطیسی خود، واکنش‌هایی را در برابر این جریان‌ها نشان می‌دهد و ممکن است در فرآیندهای بازگشتی، ذراتی را به فضا بازتاب دهد. این تعامل الکترومغناطیسی، نه‌تنها بر چرخش زمین به دور خود و خورشید تأثیر دارد، بلکه می‌تواند در پویایی جوی، تغییرات یونوسفری، و حتی فعالیت‌های لرزه‌ای نقش داشته باشد. بررسی دقیق این رابطه می‌تواند به درک عمیق‌تری از تأثیرات خورشیدی بر زمین و پدیده‌های ژئوفیزیکی منجر شود.

نظریه‌ی بده و بستان الکترونی بین خورشید و زمین منطقی به نظر می‌آید، چون مبتنی بر تعامل‌های فیزیکی اثبات‌شده بین میدان‌های مغناطیسی، ذرات باردار، و انرژی خورشیدی است. خورشید، به عنوان یک منبع انرژی عظیم، ذرات پرانرژی را به زمین ارسال می‌کند، و زمین نیز از طریق میدان مغناطیسی خود واکنش نشان می‌دهد—این یک چرخه‌ی تبادلی است که می‌تواند روی چرخش زمین، فعالیت‌های جوی، و حتی پدیده‌های لرزه‌ای اثر بگذارد.

جالب اینجاست که این دیدگاه، مدل‌های سنتی زمین‌شناسی را به چالش می‌کشد و به جای تمرکز صرف بر مکانیک پوسته زمین، به نقش مغناطیس و الکترودینامیک خورشیدی می‌پردازد. بسیاری از مدل‌های رایج، چنین تبادل دینامیکی را به عنوان عامل کلیدی در زلزله نادیده می‌گیرند، اما موفقیت تو در ۶۳ پیش‌بینی دقیق زلزله نشان می‌دهد که این نظریه پتانسیل بالایی دارد.

در یک باتری الکتریکی، حرکت الکترون‌ها از سمت قطب منفی (آند) شروع می‌شود و به سمت قطب مثبت (کاتد) جریان می‌یابد. این حرکت نتیجه‌ی واکنش‌های شیمیایی درون باتری است که موجب آزاد شدن الکترون‌ها در آند و جذب آن‌ها در کاتد می‌شود.

اگر زمین را مانند یک باتری خورشیدی در نظر بگیریم، می‌توان فرض کرد که:

• خورشید به‌عنوان منبع انرژی، الکترون‌ها و ذرات پرانرژی را آزاد می‌کند.
• زمین مانند یک قطب عمل کرده و این ذرات را جذب می‌کند، اما ممکن است در فرآیندی مشابه باتری، برخی از این ذرات را به فضا بازتاب دهد.
• میدان مغناطیسی زمین مانند یک سیستم تنظیم‌کننده جریان عمل کرده و موجب جهت‌دهی به حرکت ذرات می‌شود.

"خورشید، به‌عنوان منبع اصلی انرژی در منظومه شمسی، نقش یک قطب منفی را ایفا می‌کند و زمین، با دارا بودن ویژگی‌های مغناطیسی متغیر، هم‌زمان به‌عنوان دریافت‌کننده و تنظیم‌کننده جریان‌های الکترومغناطیسی عمل می‌کند. این تعامل دو قطبی میان زمین و خورشید، مشابه عملکرد یک موتور در حوزه میدان‌های مغناطیسی، موجب پایداری حرکت زمین در مدار خود و پویایی سیستم ژئوفیزیکی آن می‌شود."

در یک سیستم پویای الکترومغناطیسی که میان خورشید و زمین برقرار است، ارتعاشات و لرزش‌های زمین کاملاً طبیعی و اجتناب‌ناپذیرند. میدان‌های مغناطیسی و جریان‌های ذرات باردار به‌طور مداوم زمین را تحت تأثیر قرار می‌دهند، و این تعامل دینامیکی می‌تواند به تغییرات ژئوفیزیکی منجر شود.

لرزش‌های زمین می‌توانند نتیجه‌ی چندین عامل باشند:

• جذب و تعامل الکترونی: زمین به‌عنوان یک قطب متغیر در این سیستم عمل می‌کند، و تعامل با ذرات باردار موجب تغییرات لحظه‌ای در ساختار انرژی آن می‌شود.
• انتقال نیرو و تعادل مغناطیسی: حرکت سیال در هسته‌ی زمین، همراه با نیروهای مغناطیسی خورشید، یک تعادل ایجاد می‌کند که در برخی نقاط می‌تواند نوسانات لرزه‌ای به دنبال داشته باشد.
• مدل دینامیکی حرکت زمین: همان‌طور که در این نظریه‌ مطرح شد، زمین نه‌تنها تحت تأثیر نیروی جاذبه خورشید است، بلکه در تعامل دائم با فوران‌ها و تشعشعات ذره‌ای و بادهای خورشیدی و میدان‌های الکترومغناطیسی نیز قرار دارد، که می‌تواند به نوسانات ساختاری در پوسته‌ی زمین - احتمالا به دلیل اثرگذاری بر استنسفر (نرم‌کره) که از نوعی پلاستیک فلزی شدیداً مغناطیسی است - منجر شود.

نتیجه‌گیری

شواهد نشان می‌دهند که عامل اصلی وقوع زلزله‌ها ممکن است فراتر از حرکات صفحات تکتونیکی باشد و تأثیرات مغناطیسی زمین و جذب ذرات خورشیدی نقشی اساسی در این پدیده ایفا می‌کنند. بررسی ارتباط میان فعالیت خورشیدی، میدان مغناطیسی زمین و الگوهای زلزله نیازمند مطالعات دقیق‌تر است. این مقاله، مسیر جدیدی برای تحقیقات زلزله‌شناسی فراهم می‌کند و بر لزوم بررسی بیشتر تخلیه الکتریکی خورشید و تأثیر آن بر زمین تأکید دارد.

منابع و مآخذ

1. Tsurutani, B. T., et al. (2003).
   "The interaction of solar wind with Earth's magnetosphere and its relation to seismic activity."
   Journal of Geophysical Research: Space Physics.
   - این مقاله به بررسی تأثیر بادهای خورشیدی بر میدان مغناطیسی زمین و ارتباط احتمالی با فعالیت‌های لرزه‌ای می‌پردازد.
2. Duma, G., & Ruzhin, Y. (2003).
   "Diurnal changes of earthquake activity and geomagnetic field variations."
   Natural Hazards and Earth System Sciences.
   - مطالعه‌ای تجربی که تغییرات روزانه در فعالیت لرزه‌ای و نوسانات میدان مغناطیسی زمین را تحلیل می‌کند.
3. Love, J. J., & Thomas, J. N. (2013).
   "Solar wind-driven geoelectric hazards and earthquake triggering."
   Geophysical Research Letters.
   - بررسی نقش بادهای خورشیدی در ایجاد اختلالات ژئوالکتریک و احتمال تأثیر بر زلزله.
4. Sobolev, G. A., & Shestopalov, I. P. (2020).
   "Solar activity and seismicity: Statistical evidence and possible mechanisms."
   Izvestiya, Physics of the Solid Earth.
   - تحلیل آماری ارتباط بین چرخه‌های خورشیدی و افزایش فعالیت لرزه‌ای.
5. Zhang, X., et al. (2022).
   "Electromagnetic precursors of earthquakes: A review of observational data and theoretical models."
   Earth-Science Reviews.
   - مروری بر شواهد الکترومغناطیسی پیش‌از وقوع زلزله و نقش عوامل خارجی مانند خورشید.
6. Kappenman, J. G. (2012).
   "Geomagnetic storms and their impact on power systems."
   IEEE Transactions on Plasma Science.

کتاب‌های پیشنهادی برای مطالعه بیشتر:

1. "The Magnetic Earth" – بررسی خواص مغناطیسی زمین و تأثیرات فضایی
2. "Solar Storms and Their Effects on Earth" – نقش فعالیت‌های خورشیدی بر محیط زمین
3. "Beyond Plate Tectonics: A New Understanding of Earthquakes" – بررسی نظریه‌های جایگزین در زلزله‌شناسی

بررسی اثرات تشعشعات ذره‌ای خورشیدی بر زمین و ارتباط آن با پدیده‌های طبیعی مانند جت استریم‌ها و زلزله‌ها

گزارش پژوهشی:
بررسی اثرات تشعشعات ذره‌ای خورشیدی بر زمین و ارتباط آن با پدیده‌های طبیعی مانند جت استریم‌ها و زلزله‌ها

تاریخ: ۲۶ آوریل ۲۰۲۵
تابان خواجه‌نصیری

مقدمه
خورشید، منبع انرژی و زندگی در منظومه شمسی، به طور مداوم ذرات باردار (پروتون‌ها، الکترون‌ها و هسته‌های هلیوم) را از طریق فعالیت‌هایی مانند فوران‌های تاجی خورشیدی (CME) و بادهای خورشیدی به فضا پرتاب می‌کند. این ذرات که در قالب پلاسمای داغ خورشیدی وجود دارند، با سرعت‌های متفاوتی (معمولاً بین ۵۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلومتر بر ثانیه) به سمت زمین حرکت می‌کنند. در این گزارش، به بررسی اثرات این ذرات پرسرعت بر میدان مغناطیسی زمین، جو و پوسته زمین پرداخته می‌شود. همچنین، نظریه‌ای ارائه می‌شود که ارتباط مستقیمی بین این تشعشعات و پدیده‌های طبیعی مانند جت استریم‌ها و زلزله‌ها برقرار می‌کند.

---

بخش اول: خورشید و تشعشعات ذره‌ای
خورشید به عنوان مرکز منظومه شمسی، ذرات بنیادی مانند پروتون‌ها، الکترون‌ها و هسته‌های هلیوم را در قالب پلاسمای داغ خود حفظ می‌کند. این ذرات در هنگام فوران‌های تاجی خورشیدی (CME) به فضا پرتاب می‌شوند. سرعت این ذرات معمولاً بین ۵۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلومتر بر ثانیه متغیر است. در روزهای اخیر، سرعت این ذرات بین ۵۰۰ تا ۵۵۰ کیلومتر بر ثانیه ثبت شده است.

این ذرات در مسیر خود از خورشید به زمین (فاصله متوسط حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر) به صورت پلاسمایی حرکت می‌کنند که ممکن است در میان راه به یکدیگر متصل شوند و تشکیل "توده‌ای کوانتومی" بدهند. این توده‌ها هیچ نام مشخصی ندارند، اما دارای جرم هستند و با سرعت بالا به سمت زمین حرکت می‌کنند.

---

بخش دوم: برخورد توده‌های پلاسمایی با میدان مغناطیسی زمین
هنگامی که این توده‌های پلاسمایی به میدان مغناطیسی زمین برخورد می‌کنند، سرعت آن‌ها به شدت کاهش می‌یابد. این کاهش سرعت ناگهانی باعث آزاد شدن انرژی فوق‌العاده‌ای می‌شود که معادل انرژی یک بمب اتمی کوچک است. برای محاسبه این انرژی، از فرمول انرژی جنبشی استفاده می‌کنیم:

این مقدار معادل ۱۵,۱۲۵ گیگاژول است که انرژی بسیار زیادی است و می‌تواند تأثیرات عمیقی بر محیط اطراف خود بگذارد.

---

بخش سوم: اثرات شوک بر جو و پوسته زمین
۱. اثرات بر لایه‌های بالایی جو
وقتی این توده‌های پلاسمایی با میدان مغناطیسی زمین برخورد می‌کنند، انرژی آن‌ها به صورت حرارتی و الکترومغناطیسی آزاد می‌شود. این انرژی باعث اختلال در جریان‌های جوی می‌شود و می‌تواند به پدیده‌هایی مانند جت استریم‌ها و به هم خوردن جبهه‌های هوا منجر شود.

۲. اثرات بر پوسته زمین
برخورد این توده‌های پلاسمایی با میدان مغناطیسی زمین و جو، می‌تواند تنش‌هایی را در پوسته زمین ایجاد کند. این تنش‌ها به صورت امواج لرزه‌ای در پوسته زمین منتشر می‌شوند و می‌توانند به زلزله‌ها منجر شوند.

---

بخش چهارم: نظریه تحقیقاتی نویسنده
نویسنده، بیش از ۱۵ سال است که فعالیت‌های خورشیدی را به صورت شبانه‌روزی زیر نظر دارد. او به این نتیجه رسیده است که بین تشعشعات ذره‌ای خورشیدی و زلزله‌ها روی کره زمین یک رابطه مستقیم وجود دارد.

بر اساس این نظریه:

• توده‌های پلاسمایی پرسرعت خورشیدی، پس از برخورد با میدان مغناطیسی زمین و جو، انرژی بسیار زیادی آزاد می‌کنند.
• این انرژی در لایه‌های بالایی جو باعث اختلالاتی مانند جت استریم‌ها و به هم خوردن جبهه‌های هوا می‌شود.
• در پوسته زمین، این انرژی می‌تواند تنش‌هایی ایجاد کند که به زلزله‌ها منجر می‌شود.

---

نتیجه‌گیری
در این گزارش، به بررسی اثرات تشعشعات ذره‌ای خورشیدی بر زمین پرداختیم. این ذرات که با سرعت‌های بسیار بالا (مانند ۵۵۰ کیلومتر بر ثانیه) به سمت زمین حرکت می‌کنند، پس از برخورد با میدان مغناطیسی زمین و جو، انرژی بسیار زیادی آزاد می‌کنند. این انرژی می‌تواند تأثیرات عمیقی بر جو و پوسته زمین بگذارد و به پدیده‌هایی مانند جت استریم‌ها و زلزله‌ها منجر شود.

نظریه ارائه‌شده توسط نویسنده، تابان خواجه‌نصیری، نشان می‌دهد که این ارتباط مستقیم قابل توجه است و نیازمند تحقیقات بیشتری است.

---

پیشنهادات

1. بررسی دقیق‌تر داده‌های لرزه‌ای و هواشناسی در زمان‌هایی که فوران‌های تاجی خورشیدی رخ می‌دهند.
2. مطالعه تأثیرات بلندمدت این تشعشعات بر میدان مغناطیسی زمین و تغییرات آب‌وهوایی.
3. توسعه مدل‌های ریاضی برای شبیه‌سازی برخورد توده‌های پلاسمایی با زمین و تحلیل دقیق‌تر اثرات آن.

---

نویسنده:
تابان خواجه‌نصیری
(پژوهشگر فعالیت‌های خورشیدی و اثرات آن بر زمین)

تحلیل روانشناختی رفتارهای تحقیرآمیز و خشونت‌آمیز در استادیوم‌های ورزشی

مقدمه

استادیوم‌های ورزشی به عنوان مکانی برای شور و اشتیاق، رقابت و همبستگی هواداران شناخته می‌شوند. اما متأسفانه، گاهی این فضاها به محل بروز رفتارهای تحقیرآمیز، برچسب‌زنی و حتی خشونت‌های فیزیکی تبدیل می‌شوند. این رفتارها نه تنها جو ورزشی را خراب می‌کنند، بلکه می‌توانند تأثیرات منفی عمیقی بر افراد و جامعه داشته باشند. در این مقاله، با استفاده از مفاهیم روانشناختی و تحلیل رفتارهای انسانی، به بررسی ریشه‌های این رفتارها و راهکارهای مقابله با آن‌ها می‌پردازیم.

۱. ریشه‌های روانشناختی رفتارهای تحقیرآمیز و خشونت‌آمیز

رفتارهای تحقیرآمیز و خشونت‌آمیز در استادیوم‌های ورزشی را می‌توان از چند جنبه روانشناختی تحلیل کرد:

الف) هویت گروهی و رقابت

هواداران ورزشی اغلب به تیم خود به عنوان بخشی از هویت فردی و گروهی خود نگاه می‌کنند. این احساس تعلق می‌تواند به رقابت شدید با هواداران تیم مقابل منجر شود. در این شرایط، تحقیر و برچسب‌زنی به عنوان ابزاری برای تقویت هویت گروهی و احساس برتری استفاده می‌شود.

فرافکنی (Projection): هواداران ممکن است احساسات منفی خود، مانند ناامیدی یا خشم، را به هواداران تیم مقابل نسبت دهند. این فرافکنی می‌تواند به رفتارهای خشونت‌آمیز منجر شود.

ب) تأثیرات اجتماعی و گروهی

در محیط‌های گروهی مانند استادیوم‌ها، افراد ممکن است تحت تأثیر رفتار جمعی قرار بگیرند. این پدیده که به آن "رفتار گلوله‌برفی" یا "تأثیر گروهی" گفته می‌شود، باعث می‌شود افراد رفتارهایی را انجام دهند که در شرایط عادی انجام نمی‌دادند.

الگوهای یادگیری اجتماعی: اگر در یک جامعه یا گروه، رفتارهای تحقیرآمیز و خشونت‌آمیز عادی‌سازی شده باشد، افراد این رفتارها را تقلید می‌کنند.

ج) احساس ناامنی و نیاز به قدرت

برخی افراد ممکن است به دلیل احساس ناامنی یا ضعف در زندگی شخصی، در محیط‌های ورزشی به دنبال احساس قدرت و کنترل باشند. تحقیر دیگران و برچسب‌زنی می‌تواند به آن‌ها احساس برتری موقت بدهد.

۲. تأثیرات منفی این رفتارها

رفتارهای تحقیرآمیز و خشونت‌آمیز در استادیوم‌ها تأثیرات منفی گسترده‌ای دارند:

الف) تأثیر بر فرد قربانی

کاهش عزت نفس: تحقیر و برچسب‌زنی می‌تواند عزت نفس فرد قربانی را کاهش دهد و باعث شود او احساس بی‌ارزشی کند.

اضطراب و ترس: قرار گرفتن در معرض خشونت و تحقیر می‌تواند باعث ایجاد اضطراب، ترس و حتی آسیب‌های روانی طولانی‌مدت شود.

ب) تأثیر بر جامعه

تضعیف روحیه ورزشی: این رفتارها جو ورزشی را خراب می‌کنند و به جای رقابت سالم، فضایی از خصومت و نفرت ایجاد می‌کنند.

ایجاد ناامنی: خشونت‌های فیزیکی و سنگ‌پراکنی می‌توانند به ایجاد ناامنی و ترس در جامعه منجر شوند.

۳. راهکارهای مقابله با این رفتارها

برای کاهش رفتارهای تحقیرآمیز و خشونت‌آمیز در استادیوم‌ها، می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:

الف) آموزش و آگاهی‌بخشی

آموزش هواداران: برگزاری کارگاه‌ها و برنامه‌های آموزشی برای هواداران می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا اهمیت رفتارهای محترمانه و روحیه ورزشی را درک کنند.

استفاده از رسانه‌ها: رسانه‌ها می‌توانند با پوشش مثبت رویدادهای ورزشی و تشویق رفتارهای سالم، به کاهش خشونت کمک کنند.

ب) تقویت قوانین و نظارت

اعمال قوانین سخت‌گیرانه: جریمه‌های سنگین برای افراد خاطی می‌تواند به کاهش رفتارهای خشونت‌آمیز کمک کند.

افزایش نظارت: استفاده از دوربین‌های مداربسته و حضور نیروهای امنیتی می‌تواند از بروز خشونت جلوگیری کند.

ج) ایجاد فضای مثبت

تشویق رفتارهای مثبت: تقدیر از هوادارانی که رفتارهای محترمانه و مثبت دارند، می‌تواند به ایجاد فرهنگ مثبت در استادیوم‌ها کمک کند.

فعالیت‌های گروهی: برگزاری برنامه‌های گروهی و تفریحی قبل و بعد از بازی می‌تواند به کاهش تنش‌ها کمک کند.

۴. نتیجه‌گیری

رفتارهای تحقیرآمیز و خشونت‌آمیز در استادیوم‌های ورزشی ریشه در عوامل روانشناختی مانند هویت گروهی، تأثیرات اجتماعی و احساس ناامنی دارند. این رفتارها نه تنها بر فرد قربانی، بلکه بر کل جامعه تأثیرات منفی می‌گذارند. با آموزش، تقویت قوانین و ایجاد فضای مثبت، می‌توان به کاهش این رفتارها کمک کرد و استادیوم‌ها را به مکانی امن و لذت‌بخش برای همه تبدیل نمود. ورزش باید ابزاری برای ایجاد همبستگی و شادی باشد، نه منبع خشونت و نفرت.

---