نوشته :
تابان خواجه نصیری
فولكلور يا به عبارت ديگر بررسي دانش عوام، دانستني‌هاي توده يا فرهنگ مردم يك علم است، علمي كه حوزه‌های مختلف و متعددي را شامل مي‌شود. به اختصار اگر بخواهم بگويم اساطير، افسانه‌ها، قصه‌ها، شوخي‌ها، ضرب‌المثل‌ها، معماها، آوازها، طلسم‌ها، دعاها، لعن‌ها و نفرين‌ها، قسم‌ها، اهانت‌ها، حاضرجوابي‌ها، طعنه‌ها و سرزنش‌ها، انواع و اقسام آزار و اذيت‌ها، تپق زدن‌های در زبان، سلام‌ها و درودها و خداحافظي كردن‌ها.
اين علم همچنين شامل بررسی رسوم عامه‌ی مردم نيز مي‌شود مثل رسوم عروسي، تولد گرفتن يا حتي مرگ و تشييع جنازه، خيلي دور نمي‌روم و مي‌خواهم بگويم مردم بر روي اينترنت از اينها و از خيلي چيزهاي ديگر مي‌نويسند و با زبان نوشتاری خود، روايت‌هايي را در نامه‌هاي الكترونيكي يا وبلاگ‌هايشان يادداشت مي‌كنند.
گاه مي‌بينيم كه وبلاگنويسان مي‌خواهند به همان گويش محلي‌‌اش بنويسند: ها خالو جان چه مي‌گفتم ... يا اينكه ... آي عمو بهت ميگويم هش، به خر گفته بودم وايستاده بود، كجا مي‌ری؟ و بسياری مثالهاي ديگر كه با گشت و گذاري در وبلاگ‌ها مشابه آنها را بسيارخواهيد يافت.
مساله زبان و خصوصا زبان فارسي بر روي اينترنت، خيلي مهم است، ما با يك علم جهاني جديد رو به رو هستيم: فولكلور اينترنتي موضوعي كه همه‌ی ملل از گوشه و كنار جهان، در آن سهيم هستند و بر آن اثر دارند و اثر مي‌گذارند و از آن متاثر مي‌شوند. گاه اخبار و رويدادها، گاه شايعات و داستانها، گاه متل‌ها و ضرب‌المثل‌هايي كه به زباني نوشته‌شده‌اند و بر روي اينترنت، مثلا در وبلاگ‌ها منتشر شده‌اند، به سرعت ترجمه يا نقل به مضمون مي‌شوند از زبان مبدا به زبان مقصد مي‌روند تا پيامي را منتقل مي‌كنند. اين براي من و بسياري از كارشناساني كه شديدا درگير اين ماجرا هستند بسيار جالب است. مردم جهان (در حال حاضر در حدود يك ميليارد نفر به طور مستقيم يا غير مستقيم) از طريق اينترنت با يكديگر در ارتباط هستند، اين افراد با زباني و گويشي ويژه‌ی خود، مطالب و مفاهيم، اخبار و داستانها و افسانه‌ها و حتي شايعات خود را، اشعار و ضرب‌المثل‌هايشان را و خيلي چيزهاي ديگرشان، مثلا صدا يا تصاوير‌شان را با هم بر روي اينترنت به اشتراك مي‌گذارند و به اين ترتيب است كه مي‌توانند شديدا برهم اثر هم بگذارند، سوال من اين است كه آينده‌ی اين ماجرا چه خواهد بود؟ چه ملتي؟ چه قومي؟ بر چه ملت و چه قومي اثر بيشتري خواهد گذاشت؟ فردا اگر شنيد كه يك امريكايي به خرش بگويد هش! تا بايستد تعجب نكنيد اين از اثرات اين علم جديد، يعني فولكلور اينترنتي است. اگر يك ايراني براي فراخواندن گربه اش به جاي پيش پيش گفت كيتي كيتي تعجب نكنيد، اين نشانه‌هاي فولكلور جديدي است كه دارد شكل مي‌گيرد و در اين ميان، مردماني كه نقش واسطه (مترجم يا راوي) را دارند بايد خيلي مراقب نوشته‌هايشان باشند اگر مي‌خواهند اهميت بدهند به فرهنگ و زبانشان.
مطالعه، تفكر و انديشه و برخورداري از مهارت‌هاي متعدد و اطلاع از روش‌ها و شيوه‌هاي آموزشي نقش‌هايي اساسي ايفا مي‌كنند كه مردم و خصوصا جواناني كه روزانه با اينترنت، با ارسال و دريافت نامه‌هاي الكترونيكي و يا وبلاگ‌نويسي سر و كار دارند بايد از اين امر آگاه باشند.
فولكلور موضوعات خيلي گسترده‌اي را در بر مي‌گيرد، از آداب و رسوم گرفته تا موضوعات مرتبط با زبان‌شناسي و مردم‌شناسي و قوم شناسي و نيز تاريخ و فرهنگ يك كشور. ببينيد كه ما چه آداب، چه رسم و رسومي داشته‌ايم و اكنون دارد در كنار آنها و يا حتي جاي آنها چه رسم و رسوم‌هايي به فرهنگ كنوني ما اضافه مي‌شود؟ ببينيد كه ما چه زبان و چه اصطلاحات و چه سر و صداهايي داشتيم و آرام آرام چه زبان و چه اصطلاحات و چه سر وصدا‌هايي دارد به فرهنگ ما خصوصا در ميان نسل جوان ما اضافه مي‌شود. جشن‌ها، اعياد و حتي سوگواريهاي ما را ببينيد و جشن‌ها و اعياد و سوگواريهاي ملل ديگر را هم به دقت زير نظر داشته باشيد، شايد در آينده اينها بخاطر اينترنت با هم گره بخورند و چيزهاي عجيب و غريبي بوجود آيند كه ما امروز هيچ شناخت يا دركي از آنها نداريم.